Jak stworzyć przyjazny ogród dla pszczół?

Obecność pszczół oraz innych owadów zapylających w ogrodzie jest bardzo korzystna dla rozwoju roślin. Przyjazny ogród dla pszczół pomoże im zapewnić schronienie, co jest szczególnie istotne w obliczu masowego wymierania tych pożytecznych owadów. Jakie elementy powinny się znaleźć w ogrodzie, by pszczoły chętnie i często tam przylatywały?

Czy zaproszenie pszczół do ogrodu jest bezpieczne?

Pszczoły są pokojowo nastawionymi owadami. Użądlenie jest dla owada śmiertelne, ponieważ nie ma ona możliwości wyjąć żądła po jego wbiciu. Dlatego, w przeciwieństwie do os i szerszeni, pszczoły nie są agresywne: użycie żądła stanowi dla nich rozwiązanie stosowane tylko w ostateczności. Warto jednak pamiętać, że użądlenie pszczoły może być groźne dla małych dzieci i osób uczulonych na pszczeli jad. Dlatego podczas kontaktu z owadami należy zachować konieczną ostrożność - dzięki temu będzie można w pełni cieszyć się ich obecnością i obserwowaniem ich życia.

Dlaczego warto stworzyć ogród przyjazny pszczołom?

Od kilku lat można zaobserwować zjawisko masowego wymierania pszczół. Jest ono bardzo niepokojące, ponieważ pszczoły i inne owady zapylające pełnią niezwykle ważną rolę w procesie rozmnażania się roślin. Zniknięcie tych zwierząt spowodowałoby ogromne straty w uprawach i nieodwracalne zniszczenie środowiska naturalnego. Dlatego warto zadbać o zapewnienie pszczołom bezpieczeństwa i odpowiednich warunków do życia - również we własnym ogrodzie. Niesie to za sobą obopólne korzyści: owady mają zagwarantowany dostęp do pożywienia, a rośliny są zapylane, dzięki czemu Twój ogród może rozkwitnąć jeszcze bujniej. Poza tym, pszczoły stanowią niezwykle ciekawy obiekt obserwacji: rozwijają skomplikowane struktury społeczne, a ich interakcje potrafią zająć oglądającego na długie godziny. Właśnie dlatego, przyjazny ogród dla pszczół przynosi tak wiele korzyści.

Zapewnij jak największy dostęp do kwiatów

Aby owady chętnie przylatywały do ogrodu i było ich jak najwięcej, dobrze jest zapewnić jak największą różnorodność znajdujących się tam kwiatów. Różne gatunki pszczół żywią się nektarem różnych gatunków roślin, a nie wszystkie kwiaty kwitną w tych samych porach roku. Dlatego warto zadbać o wypełnienie ogrodu roślinami, które kwitną od wczesnej wiosny (na przykład krokusy, przebiśniegi czy żonkile), wiosną i latem (bez, róże, bodziszki, goździki, irysy, pelargonie, piwonie, szałwia, drzewa i krzewy owocowe) aż do późnej jesieni (wrzosy, chryzantemy, dalie, begonie, astry, lobelie). Gatunki ze specjalnymi wymaganiami dotyczącymi gleby lub podlewania można umieścić w kwietnikach. Dobrym rozwiązaniem będą także doniczki metalowe, drewniane, plastikowe lub ceramiczne. Szczególnie dobrze sprawdzą się one w ogrodach o niewielkim metrażu, ponieważ pozwalają na umieszczenie obok siebie wielu gatunków o różnych potrzebach.

Rośliny miododajne

Rośliny miododajne są grupą roślin, które dostarczają pszczołom surowców do produkcji miodu (nektaru, pyłku oraz spadzi). Do najpopularniejszych gatunków można zaliczyć lipę, akację, grykę, chaber, macierzankę, koniczynę, mniszek lekarski, róża, malina, lawenda, rzepak, szałwię, śliwę, klon i kasztanowiec. Warto zwrócić uwagę na fakt, że wiele z tych roślin jest zazwyczaj klasyfikowane w ogrodnictwie jako chwasty - jednak pełnią one ważną rolę w środowisku, dlatego nie należy zwalczać ich zbyt intensywnie.

Woda jest niezbędna!

Podobnie jak wszystkie żywe organizmy, pszczoły potrzebują do życia stałego dostępu do niezanieczyszczonej wody. Dlatego w ogrodzie przyjaznym owadom zapylającym nie powinno zabraknąć elementu, który pozwoli zapewnić im dostęp do picia. Dobrze sprawdzi się w tym celu niewielkie oczko wodne otoczone roślinami, połać wilgotnego mchu lub zacienione stanowisko z paprociami. Należy natomiast unikać wykładania talerzyków lub miseczek z wodą: nie jest to dla pszczół naturalny sposób pojenia i jest prawdopodobne, że wpadną do takiego pojemnika i się utopią.

Wspieraj bioróżnorodność

Pszczoły najlepiej czują się w naturalnym środowisku, gdzie ingerencja człowieka jest ograniczona do minimum. Tą zasadą należy się więc kierować, aby stworzyć idealny ogród dla pszczół. Bioróżnorodność to podstawa funkcjonującego w zdrowy sposób ekosystemu. Dlatego nie powinno się zbyt intensywnie tępić pojawiających się owadów, chwastów i gryzoni - pełnią one ważną rolę w swoim środowisku. Kompromisem jest podzielenie ogrodu na część “dziką” i “uprawną”, dzięki czemu będzie możliwa hodowla wymagających gatunków kwiatów, ale też zapewnienie odpowiednich warunków dla pszczół i innych owadów zapylających (na przykład motyli, biedronek czy trzmieli). Innym pomysłem jest pozostawienie powierzchni ogrodu naturze, a umieszczenie kwiatów i innych roślin uprawnych w specjalnie przeznaczonych do tego celu donicach na stelażu.

Ogranicz użycie środków chemicznych

Pszczoły są niezwykle wrażliwe na zanieczyszczenia. Dlatego w przyjaznym dla nich ogrodzie powinno znaleźć się jak najmniej środków owadobójczych i chwastobójczych, nawozów sztucznych oraz innych chemikaliów. Substancje bezpieczne dla pszczół posiadają specjalne oznaczenia (IV klasa toksyczności). Jako nawóz najlepiej wykorzystać obornik lub kompost, które będą nie tylko ekologiczne i bezpieczne dla pszczół, ale również tanie. Takie nawożenie nie niesie również ze sobą ryzyka przedawkowania, dlatego jest zdrowsze dla roślin. Natomiast plenienie się chwastów w pobliżu roślin ozdobnych można ograniczyć, umieszczając je w doniczkach. Pozwoli to również na zapewnienie kwiatom lepszych warunków do rozwoju - na przykład poprzez dobór odpowiedniej gleby czy łatwiejszą kontrolę nad poziomem wilgotności.

Zapewnij pszczołom schronienie

Pszczoły najchętniej przebywają w miejscach, gdzie oprócz wody i pokarmu mają zapewnione odpowiednie schronienie przed zimnem, deszczem i drapieżnikami. W tym celu najlepiej sprawdzą się wiązki trzciny, słomy lub bambusa. Można je ustawić na ziemi lub zawiesić na drzewach, budynkach lub ogrodzeniu - owady z pewnością chętnie skorzystają z takich “domków”. Możesz również kupić lub samodzielnie wykonać z desek domek dla trzmieli, który następnie ustawisz w zacisznym kącie ogrodu lub wkopiesz w ziemię w taki sposób, by wylot znajdował się przy powierzchni gruntu.